Γενικά, δεν είναι καλή ιδέα να αφήνεις μια δουλειά χωρίς να έχεις ήδη βρει την επόμενη. Η σταθερότητα είναι σημαντική και οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να “αντέξουν” όσο μπορούν, να βελτιώσουν τις συνθήκες και να κινηθούν με σχέδιο.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου η παραμονή σε μια θέση κάνει περισσότερο κακό παρά καλό – στην καριέρα, στην υγεία και στις σχέσεις σου. Εκεί δεν μιλάμε για “δύσκολη φάση”, αλλά για περιβάλλον που σε φθείρει.
Παρακάτω θα δούμε πέντε βασικές καταστάσεις που αποτελούν ισχυρά σημάδια ότι ίσως ήρθε η ώρα να αναζητήσεις άλλον εργοδότη.
1. Όταν η δουλειά σε διαλύει ψυχικά ή σωματικά
Το να νιώθεις πίεση στη δουλειά είναι φυσιολογικό κάποιες στιγμές. Άλλο όμως η “πίεση στόχων” και άλλο να αρχίζει να επηρεάζεται η υγεία σου.
Ενδεικτικά σημάδια ότι η δουλειά σε επιβαρύνει υπερβολικά:
- Δυσκολεύεσαι να κοιμηθείς ή ξυπνάς μέσα στη νύχτα σκεπτόμενος τη δουλειά
- Χάνεις την όρεξή σου ή, αντίθετα, τρως υπερβολικά
- Νιώθεις συνεχή ανησυχία, “κόμπο στο στομάχι” πριν πας γραφείο
- Δεν έχεις πια διάθεση για χόμπι ή δραστηριότητες που παλιά απολάμβανες
- Ξυπνάς Δευτέρα πρωί και σε πιάνει πανικός για το τι θα αντιμετωπίσεις
Σε ακραίες περιπτώσεις, το συνεχές άγχος μπορεί να οδηγήσει σε σωματικά συμπτώματα: έντονη κόπωση, δερματικά, τριχόπτωση, ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή. Αν η δουλειά είναι ο βασικός λόγος που αισθάνεσαι έτσι, είναι ένα πολύ σοβαρό καμπανάκι.
Καμία θέση δεν αξίζει να θυσιάσεις την υγεία σου. Αν η εργασία σου σε φέρνει σε σημείο να χρειάζεσαι γιατρό ή φάρμακα για να την αντέξεις, είναι ξεκάθαρη ένδειξη ότι χρειάζεται αλλαγή.
2. Όταν έχεις πραγματικά κακό προϊστάμενο
Οι περισσότεροι, κάποια στιγμή στην καριέρα τους, θα δουλέψουν για ένα δύσκολο ή προβληματικό αφεντικό. Δεν είναι σπάνιο. Συχνά είναι και ο κύριος λόγος που κάποιος ψάχνει να φύγει.
Τα χαρακτηριστικά ενός τοξικού προϊσταμένου:
- Υποτιμά συστηματικά τη δουλειά σου, όσο και αν προσπαθείς
- Σε μειώνει μπροστά σε συναδέλφους ή σε άλλα τμήματα
- “κόβει” μπόνους ή αναγνώριση χωρίς δίκαιη αιτιολόγηση
- Απορρίπτει ιδέες, σε αποθαρρύνει ή σε κάνει να αμφισβητείς την αξία σου
- Χρησιμοποιεί την εξουσία του για να επιβληθεί, όχι για να σε βοηθήσει να εξελιχθείς
Ένας καλός ηγέτης δίνει ειλικρινή ανατροφοδότηση, αλλά με τρόπο που σε βοηθά να βελτιωθείς. Ένας κακός ηγέτης σε κάνει να θες να παραιτηθείς την ίδια στιγμή.
Αν νιώθεις ότι, λόγω του προϊσταμένου σου, η αυτοπεποίθησή σου έχει καταρρεύσει, ότι φοβάσαι τα meetings ή ότι κάθε συζήτηση μαζί του σε φορτίζει αρνητικά, τότε η παραμονή σε αυτό το σχήμα δύσκολα θα σου κάνει καλό σε βάθος χρόνου.
3. Όταν η εργασιακή κουλτούρα είναι τοξική
Δεν είναι μόνο το αφεντικό. Μπορεί να είναι όλη η κουλτούρα της εταιρείας.
Ενδεικτικά σημάδια τοξικού περιβάλλοντος:
- Νίκη “με κάθε κόστος”, χωρίς σεβασμό σε ανθρώπους και αξίες
- Στόχοι που είναι μονίμως παράλογοι και μη ρεαλιστικοί
- Έλλειψη αναγνώρισης, ό,τι και αν πετυχαίνεις
- Κουτσομπολιό, “μαχαιρώματα”, φήμες πίσω από την πλάτη συναδέλφων
- Συνεργάτες που συστηματικά υπονομεύουν άλλους
- Βασικές αξίες γραμμένες σε τοίχους και sites, αλλά καθόλου παρούσες στην καθημερινότητα
Μερικές φορές η τοξικότητα δεν βρίσκεται σε όλη την εταιρεία, αλλά σε ένα τμήμα ή ομάδα. Αν όμως οι άνθρωποι που δημιουργούν το πρόβλημα προστατεύονται ή επιβραβεύονται, και η διοίκηση δεν παρεμβαίνει, είναι δύσκολο να αλλάξει κάτι.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, όσο καλός κι αν είσαι στη δουλειά σου, είναι πολύ πιθανό να “χάνεις” απλώς επειδή βρίσκεσαι στο λάθος περιβάλλον.
4. Όταν βλέπεις (ή σου ζητούν) παράνομες ή ανήθικες πρακτικές
Αν η εταιρεία παραβιάζει νόμους ή σε βάζει σε ηθικά γκρίζες ζώνες, το ρίσκο δεν είναι μόνο δικό της – είναι και δικό σου.
Παραδείγματα:
- “Δημιουργική” λογιστική, περίεργη διαχείριση χρημάτων
- Πίεση να παραβλεφθούν κανόνες ασφαλείας ή εργασιακής νομοθεσίας
- Παράνομες διακρίσεις ή πρακτικές σε θέματα HR
- Ζητήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πρόστιμα, αγωγές ή ποινικές ευθύνες
Σε τέτοιες περιπτώσεις, το σωστό πρώτο βήμα είναι η καταγραφή και η αναφορά στο αρμόδιο τμήμα (HR ή νομικό). Αν δεν υπάρχει αντίδραση ή αν η συμπεριφορά συνεχίζεται, πρέπει να σκεφτείς σοβαρά την αποχώρηση.
Καμία δουλειά δεν αξίζει να ρισκάρεις το όνομά σου ή την επαγγελματική σου φήμη.
5. Όταν σου ζητούν να κάνεις κάτι που δεν είναι ασφαλές
Η ασφάλεια δεν είναι διαπραγματεύσιμη, είτε δουλεύεις σε γραφείο είτε σε παραγωγή, αποθήκη, εργοτάξιο ή τεχνικό ρόλο.
Αν:
- σου ζητούν να παρακάμψεις διαδικασίες ασφαλείας
- σε πιέζουν να χρησιμοποιήσεις μηχανήματα, εξοπλισμό ή υλικά χωρίς τα κατάλληλα μέτρα
- βλέπεις συστηματικά πρακτικές που μπορεί να βάλουν σε κίνδυνο εσένα ή άλλους
τότε το μήνυμα είναι σαφές: η εταιρεία δεν δίνει την προτεραιότητα που πρέπει στην προστασία των ανθρώπων της.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι σημαντικό να εκφράζεις τις ανησυχίες σου, πρώτα στον προϊστάμενο, και εφόσον δεν υπάρχει ανταπόκριση, στο HR. Αν παρόλα αυτά η κατάσταση δεν αλλάζει, η αποχώρηση είναι θέμα αυτοπροστασίας.
Πρόκληση ή τοξικότητα; Δεν είναι το ίδιο
Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι πρέπει να φεύγουμε με την πρώτη δυσκολία. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε:
- μια πρόκληση που μπορείς να δουλέψεις, να διαχειριστείς και να σε βοηθήσει να εξελιχθείς
και - ένα περιβάλλον που σου καταστρέφει σιγά-σιγά την υγεία, την αυτοπεποίθηση και τις σχέσεις σου.
Αξίζει να ρωτήσεις τον εαυτό σου:
- Έχω προσπαθήσει να λύσω το πρόβλημα;
- Έχω μιλήσει ανοιχτά, έχω ζητήσει βοήθεια, έχω προτείνει λύσεις;
- Μήπως αυτό που νιώθω είναι βαρεμάρα ή στασιμότητα και όχι τοξικότητα;
- Μπορώ να αλλάξω κάτι εγώ (νέες δεξιότητες, νέα projects, εσωτερική μετακίνηση);
Αν όμως αναγνωρίζεις ξεκάθαρα αρκετά από τα σημάδια που περιγράφονται παραπάνω, και τίποτα δεν αλλάζει, τότε μια “σταθερή δουλειά” δεν είναι επαρκής λόγος για να μείνεις.
Εσύ έχεις τον έλεγχο της καριέρας σου
Στο τέλος της ημέρας, κανείς δεν θα προστατεύσει την καριέρα σου περισσότερο από εσένα.
Είσαι υπεύθυνος/η να αξιολογείς τα δεδομένα, να βάζεις όρια και να αποφασίζεις πότε μια δουλειά σε βοηθά να πας μπροστά – και πότε σε κρατάει πίσω.
Η αποχώρηση από ένα δύσκολο ή τοξικό περιβάλλον δεν είναι “αποτυχία”. Συχνά είναι η πιο ώριμη και υγιής απόφαση που μπορείς να πάρεις για τον εαυτό σου, την υγεία σου και το επαγγελματικό σου μέλλον.
